ئایا دەزانیت جگەرە كێشان حەرامە؟
بەروار: 2012/10/21سەردارن: 4758نوسەر: مامۆستا ڕەمەزان

الحمد لله رب العالمين والصَّلاة والسلام على رسول الله وعلى آله وصحبه ومن تبعه بإحسان إلى يوم الدين ، أما بعد :
برای موسڵمان خوای گەورە ڕێنمونی هەموو لایەك بكات بۆ سەر ڕێگەی ڕاست، و ‏هیدایەتی گەنج و یارمەتی پەككەوتووانمان بدات بۆسەر تاكەڕێبازی سەرفرازی ئەویش ‏ڕێگەی حەق وڕاستی و ڕێگەی سەلەفی صاڵحە (ڕەحمەتی خوایان لێ‌ بێت) ، برای ‏ئیماندارم لە لێكدانەوەی ئەم فەرموودەو ئایەتانەی خوارەوەدا بۆت ڕوون وئاشكرا ‏دەبێت كە جگەرەكێشان لەئایینی پیرۆزی ئیسلامدا قەدەغەوحەرامە.‏
لەبەر ئەوەی دەبێتە هۆی تێكدان و تێكچونی تەندروستی جگەرەكێشەكە و ‏تەندروستی كەسانی دەوروبەری و تێكدانی ژینگە لێیان.‏
هەروەها جێگیر بووە (طبياً) كە جگەرەكێشان زەرەر و زیانێكی زۆری لێ‌ دەبێتەوە و ‏كاریگەری خراپی هەیە لەسەر لاشەی مرۆڤـ، جا برای موسڵمانم بزانە و فێرببە كەوا لە ‏ڕووی پاكەتی جگەرەكەدا نووسراوە جگەرەكێشان هۆیەكی سەرەكی یە بۆنەخۆشی یە ‏ترسناكەكان وەكو{سەرەطان، سیل، نەخۆشی یەكانی دڵ و نەخۆشی دەمارەكانی ‏خوێن}.‏
وە جگە لەم كۆمەڵە نەخۆشی یانە جگەرەكێشان هەوێنی چەندەها دەرد و نەخۆشی ‏دیكەیە كە هەڵگری نەخۆشی و ناخۆشین بۆ مرۆڤــ .‏
خوێنەری خۆشەویست لە هەمان كاتدا بزانە و فێرببە كەوا ئایینی پیرۆز و ڕەحمەتی ‏ئیسلام سورە لە سەرپاراستنی نەفسی مرۆڤــ كە لە دوای پاراستنی دین باسی هاتووە و ‏چەند سنورێكی داناوە بۆ پاراستنی نەفس، وە دوای پاراستنی نەفس باسی عەقڵ و ماڵ ‏و نامووس دەكرێت كە پێیان دەووترێت: (الضَّروريات الخمس) .
هیچ بەڵگەیەك نی یە كە بەڕاشكاوی باسی جگەرە بكات چونكە جگەرە لە سەردەمی ‏پاكی پێغەمبەردا صلى الله عليه وسلم‏ نەبووە، بەڵام لەهەمان كاتدا ئیسلام خاوەن چەندین دەق و ‏نەصی گشتی یە كە هەموو زیان و قازانجێك بۆ مرۆڤــ دیاری و دەست نیشان دەكات .‏
جا با پێكەوە دەرگای دڵەكانمان بكەینەوە و بچینە خزمەتی دەق و بەڵگە بە هێز و ‏ڕاستەكان كەوا حەرامێتی جگەرەكێشان دەسەلمێنن: -‏
بەڵگەی یەكەم: خوای گەورە دەفەرمێت: [وَيُحِلُّ لَهُمُ الطَّيِّبَاتِ وَيُحَرِّمُ عَلَيْهِمُ الْخَبَائِثَ] (الأعراف: 157) . ‏ واتە: خوای گەورە شتە پاك و بەسودەكانی بۆ حەڵاڵ كردوون و شتە پیس و زیان ‏بەخشەكانی لێ‌ قەدەغە و حەرام كردوون. ‏
گومانی تێدا نی یە جگەرەكێشان یەكێكە لە شتە زیان بەخشەكان كەزەرەر و زیانیانی ‏بۆ لاشەی ئادەمیزاد هەیە و لە هەمان كاتدا بۆنێكی ناخۆشی هەیە كە خەڵك ئازار ‏دەدات.‏
بەڵگەی دووەم: خوای گەورە دەفەرمێت: [وَلَا تُلْقُوا بِأَيْدِيكُمْ إِلَى التَّهْلُكَةِ] (البقرة: 195) .واتە: بەدەستی خۆتان خۆتان مەخەنە مەترسییەوە .‏
وە بەبێ‌ هیچ شك و گومانێك جگەرە كێشان مرۆڤــ دوچاری گەلێك نەخۆشی لەناوبەر ‏دەكات لەوانە: سەرەتان و سیل و نەخۆشی یەكانی دڵ و ئەو نەخۆشیانەی دوچاری ‏گەدە دەبن، ئەمەش جگە لەوەی كە ڕوو ناشیرن دەكات و ددانەكان زەرد و تێك دەدات.‏
بەڵگەی سێ‌ یەم: خوای گەورە دەفەرمێت: [وَلَا تَقْتُلُوا أَنْفُسَكُمْ] (النساء: 29).واتە: خۆتان نەفسی خۆتان مەكوژن.‏
هەروەها جگەرەكێشان دەبێتە هۆی وردە وردە كوشتن و لەناو بردنی جگەرە كێش كە ‏ئەمەش لە ئیسلامدا بە{ئینتحار} و خۆكوشتن ناوی هاتووە.‏
بەڵگەی چوارەم: خوای گەورە دەربارەی عەرەق وقومار دەفەرمێت: [وَإِثْمُهُمَا أَكْبَرُ مِنْ نَفْعِهِمَا] (البقرة: 219) . ‏ واتە: زیانیان زۆرترە لە سودیان . ‏
گومانی تێدا نی یە كە زەرەر و زیانی جگەرەش لە سودەكەی زۆرتر و كاریگەرترە، و ‏بەڵكو كۆی زیانە.‏
بەڵگەی پێنجەم: خوای گەورە دەفەرمێت: [وَلَا تُبَذِّرْ تَبْذِيرًا، إِنَّ الْمُبَذِّرِينَ كَانُوا إِخْوَانَ الشَّيَاطِينِ وَكَانَ الشَّيْطَانُ لِرَبِّهِ كَفُورًا] (الإسراء: 27) . ‏ واتە: ماڵ و سەروەت و سامانتان لە حەرام و سەرپێچی خوای باڵادەستدا خەرج و ‏بەفیڕۆ مەدەن، چونكە بەڕاستی ئەو كەسانەی كەوا ماڵ و سەروەتیان لە حەرامدا خەرج ‏دەكات ئەوانە برا و دۆستی شەیتانەكانن.‏
وە هەروەها برای گوێڕایەڵم بزانە كەوا جگەرەكێشان ماڵ خەرج (سەرف) كردنە لە ‏تاوان، و سەرپێچی كردنە لە فەرمانی خوای گەورە و پێغەمبەرە ئازیزەكەی صلى الله عليه وسلم‏ وە ‏جێ بەجێكردنی فەرمانی شەیتانە و لەكردەوەكانی شەیتانە.‏
بەڵگەی شەشەم: پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم‏ دەفەرمێت: ((لا ضرر ولا ضرار)) سلسلة الأحاديث الصحيحة رقم : (250) . واتە: نە زیان لەخۆت بدە و نەلە خەڵكیش .‏
برای ئازیزم با بزانین جگەرەكێشان هیچ زیانێكی هەیە بۆ خۆت و بۆ خەڵكی و بۆ ‏خێزانت و بۆ منداڵت و بۆ هاوڕێكانت و بۆ ... بۆ .... هتد؟
بێ‌ گومان هەموومان دەیزانین و ئاشكرایە كە جگەرەكێشان زەرەر و زیان لە ‏جگەرەكێشەكە دەدات و دەبێتە مایەی ئازار و ناڕەحەتی بۆ كەسانی دەور و بەرو هاوڕێ ‏و هاوسێ‌، جگە لەم زیانە سەختانە جگەرەكێشان دەبێتە هۆی لەناوبردنی ماڵ و پول و ‏سامانی مرۆڤـ.‏
بەڵگەی حەوتەم: پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم‏ دەفەرمێت:((وكَرِه لكم ... وإضاعة الـمال)) صحيح الترغيب والترهيب رقم : (2507) . واتە : خوای گەورە پێ‌ی ناخۆشە كە ئێوە ماڵ و سەروەت و سامانتان لەشتی ‏بێ‌سود و بێ‌نرخ دا بەفیڕۆ بدەن.‏
برای بەڕێزم با سەیرێكی كرداری جگەرەكێشان بكەین كە بەڕاستی لە ناوبەر و ‏بەفیڕۆدەری ماڵ و كونكەری ڕاستەقینەی گیرفانی مرۆڤە بێ‌ ئەوەی هیچ پێویستی یەكی ‏ژیانی مرۆڤـ پڕبكاتەوە، كەواتە خوای گەورە جگەرەكێشانی قەدەغەی كردووە و بە ‏حەرامی داناوە لەسەر بەندەكانی .‏
بەڵگەی هەشتەم: پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم‏ دەفەرمێت: ((مَثَلُ الجليس الصالح، والجليس السوء كمثل صاحب المسك، وكير الحداد لا يعدمكَ من صاحب المسك، إما أن تشربه، أو تجد ريحه، وكير الحداد، يحرق بيتك، أو ثوبك، أو تجد منه ريحاً خبيثة)) صحيح الجامع الصغير رقم : (5829). واتە: نمونەی ئەو كەسەی كە دانیشتن و هەڵس و كەوت لەگەڵ پیاو چاكدا دەكات، و ‏ئەو كەسەی كە دانیشتن و هەڵس و كەوت لەگەڵ پیاو خراپدا دەكات وەكو میسك ‏فرۆشێك و كورەی ئاسنگەرێك وایە، چونكە پیاو چاك وە كومیسك فرۆشەكە وایە، یان ‏لێی دەكڕیت، وە یان بۆنێكی خۆشت بەسەردا دێت، وە نموونەی پیاو خراپیش وەكو ‏كورەی ئاسنگەر وایە، لێ‌ ی ڕزگار نابیت یان ماڵت دەسوتێنێت، وە یان جلەكانت ‏دەسوتێنێت، وە یان بۆنێكی ناخۆشت بەسەردادێت.‏
جگەرەكێشانیش بۆنێكی ئێجگار ناخۆش و بێزاركەری هەیە تەنانەت لە سیر و پیازیش ‏بۆنی ناخۆشترە و دەبێتە هۆی ئازاردانی كەسانی هاوڕێ‌ و هاوسێ‌ و خزم و كەس ‏وكارت.‏
بەڵگەی نۆیەم: پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم‏ دەفەرمێت: ((كل أمتي مُعافـى إلاَّ الـمجاهرين)) صحيح الجامع الصغير رقم : (4512). واتە: هەموو ئوممەتەكەم خوای گەورە لێیان خۆش دەبێت جگە لەو كەسانە نەبێت ‏كەتاوان بە ئاشكراو بە بەرچاوی خەڵكی یەوە ئەنجام دەدەن.‏
لێكدانەوەی ئەم فەرموودەیە وایە كە هەموو تاوانە نادیار و شاراوەكانی موسڵمان ‏ئومێد دەكرێت كە خوای گەورە لێیان خۆش بێت و سزایان نەدات بەڵام ئەمە ئەو تاوان و ‏سەرپێچیانە ناگرێتەوە كەوا بەئاشكراو بە بەر چاوی خەڵكەوە ئەنجام دەدرێن وەكو ‏جگەرەكێشەكان كاتێك كە جگەرە دەكێشن، چونكە جگەرەكێشان بەئاشكرا هانی ‏كەسانی دیكە دەدات بۆ ئەم تاوانە ڕوون و ئاشكرایە .‏
بەڵگەی دەیەم: پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم‏ دەفەرمێت:. ((من كان يؤمن بالله واليوم الآخر فلا يؤذ جاره)) صحيح الجامع الصغير رقم : (6504) واتە: هەر كەسێك كەوا بڕوای بە خواو ڕۆژی دوای هەیە ئەوا با زەرەر و زیان لە ‏هاوسێكەی نەدات و ئازاریان نەدات.‏
وە جگەرەكێش پێویستە ئەوە بزانێت كە جگەرەكێشان بە بۆنەكەی ئازاری خێزان و ‏منداڵ و دراوسێكانی پێ دەدرێت، بە تایبەت برا نوێژخوێنەكان لەڕیزی نوێژی ‏جەماعەتدا، وە هەروەها مەلائیكە نزیكەكانیش بێزار دەبن بە بۆنەكەی چونكە ‏مەلائیكەكان ئەو شتە بێزراو و نابەجێ‌یە لە لایان كەوا لای موسڵمانان بێزراو بێت وەكو ‏جگەرەی ئەمڕۆ . ‏

فەتوای زانایان ‏ دەربارەی جگەرەكێشان
‏ 1ـ زانای پایە بەرزی ئیسلام (الشیخ عبدالله عبدالعزیز بن باز رحمه الله) دەفەرمێت: ‏‏(جگەرەكێشان حەرامە و كڕین و فرۆشتنی حەرامە وە هەروەها دوكان بەكرێ‌ دان بۆ ‏جگەرە فرۆشتن حەرامە، وە هاوڕێیەتی كردنی كەسانی جگەرەكێشیش لەكاتی كێشانی ‏جگەرەدا دروست نی یە)الفتاوى الإسلامية : (2 / 162) .
‏2 ـ بە هەمان شێوە زانای ناودار و پایە بەرز و شەرع زان (محمد بن صالح العثيمين رحمه ‏الله) فەتوای داوە بە حەرام بوونی جگەرەكێشان. مجموعة فتوى ورسائل الشيخ : (11 / 248).
‏3 ـ وە هەروەها زانایانی (الجنة الدائمة للبحوث العلمية والإفتاء) ‏) فەتوایان داوە ‏بەحەرامێتی جگەرەكێشان.الفتاوى الإسلامية : (2 / 176) .

چۆن خۆت لە جگەرەكێشان ڕزگار دەكەیت
خوێنەری بەڕێز: وا بۆت ڕوون بووەوە كە جگەرەكێشان حەرامە لەدینی ئیسلامدا ‏چونكە زیان بەخشە بەدروستی مرۆڤــ و لەناوبەری سەروەت و سامان و ماڵە، وە ‏بێزاركەری خێزان و منداڵ و دراوسێ كانە، بەتایبەتی لە شوێنە گشتی یەكاندا، وە ‏لەناوپاس و ئۆتۆمبێلەكاندا، وە ئەو شوێنانەی كەوا خەڵكی بەگشتی ڕووی تێدەكەن و ‏قەرەباڵەغن وەكو نەخۆشخانە و خوێندنگا و ... هتد.‏
وە بە برای جگەرەكێشیش دەڵێین: ئایا لەڕەوشت بەرزی و دینداری و ئایین پەروەری ‏و پێشكەوتنە كە بەدوكەڵی جگەرەكەت ئازاری خەڵك بدەیت و دووكەڵ و بۆنی ناخۆش ‏بەرەو ڕوویان بهاویت و ژینگە و كەش و هەوایان لێ‌ تێك بدەیت؟ وە بزانە تێكدان و پیس ‏كردنی ژینگە و هەوای خەڵكی بەدوكەڵی جگەرەكەت گەلێك زیان بەخشترە لە تێكدانی ‏ئاوی خەڵكی، جا كەواتە تێ بگەو واز لە جگەرەكێشان بهێنە.‏
وە برای دڵسۆزم لەوكەسانە مەبە كە موجادەلەی پڕوپوچ و بێ‌ سەروبن دەكەن و ‏بەدوای بەڵگەی لاوازدا دەگەڕێن و دوای هەواو ئارەزووی خۆیان كەوتوون و گوێ بەشەرع ‏و بەڵگە ڕاستەكان نادەن.‏
بەڕاستی ئەگەر هەریەك لە ئێمە پارە و پولێكی خۆی بسوتێنێت یا بیدڕێنێت ئەوا ‏بەشێت وكەم عەقل ناو زەند دەكرێت؟؟ ‏وەیان خەڵكی پێ‌ی ئەڵێن ئەوە كارێكی حەرامی ئەنجام داوە؟؟ ئەی چی دەڵێیت بە ‏كەسێك كە هەزارەها پارە و پوڵ بە جگەرە دەدا و دەیسوتێنێت! وە لە ڕاستیدا ئەم ‏كەسە جگە لەوەی كە پارەكەی خۆی دەسوتێنێت: زیان ‏بەلاشە و ماڵ و مناڵی خۆی دەگەیەنێت،وە خێزان و هاوسێكانی بێزار دەكات.‏

ڕێگەكانی ڕزگار بوون لە جگەرەكێشان
‏1 ـ باشترین چارەسەر بۆ نەهێشتنی جگەرەكێشان و گەڕانەوە بۆ هەڵگرتنی جگەرە، ‏قبوڵ نەكردنێتی لە كەسانی تر.‏
‏2 ـ وە هەروەها كەم خواردنەوەی چای و قاوە، وە زۆر خواردنەوەی ماستاو و ‏شەربەتی میوە بەهەموو جۆرەكانی یەوە، و جگە لەمانەش ....‏
‏3 ـ دڵ نەوایی خۆت بكەیت بە میوە شیرینەكان یان میوە مزرەكان لەكاتێكدا كە دڵت ‏دەچێتە سەر جگەرەكێشان.‏
‏4 ـ وازهێنان لە جگەرەكێشان پێویستی بە دان بەخۆداگرتن وئارام گرتن هەیە ‏بەتایبەتی لە ڕۆژانی سەرەتادا.‏
‏5 ـ دوور كەوتنەوە لەجگەرەكێشەكان تەنانەت بۆنی جگەرەش، وە ئاگاداربوون و ‏وریا بوون لێ‌ ی .‏
‏6 ـ دروست نی یە بۆ موسڵمانان كە لە بۆنە گشتی یەكاندا جەژن بێت یان سەردان و ‏زیارەت كە جگەرە بۆ ئامادەبوان و میوانان دابنێن، چونكە ئەو كارەیان سەرپێچی ‏كردنی دیـنـە و زیان و ئازاردانی ئامادەبوانی تێدایە.‏
‏7 ـ گەڕانی زیاتر بەدوای چارەسەری (نیكۆتین)دا، تاوەكو ببێتە هۆی یارمەتی دانی ‏بۆ وازهێنان لە جگەرەكێشان، چونكە كەسەكە تووشی إدمان بووە بەهۆی مادەی ‏نیكۆتینەوە.‏
‏8 - وە هەروەها ڕۆژوی مانگی ڕەمەزان باشترین یارمەتی دەرە بۆ وازهێنان ‏لەجگەرەكێشان.‏
‏9 ـ وە لە كاتێكدا توڕە دەبیت و غەمباری ڕووت تێ‌ دەكات ئەوا پەنا بگرە بەخوا و ‏بڵێ‌: (أعوذ بالله من الشّيطان الرّجيم)، وە پاشان دەست نوێژێك بگرە چونكە توڕەبوون و غەمباری ئاگرە و بە ئاو ‏دەكوژێتەوە نەك بە دوكەڵی جگەرە و ئاگر .‏
‏10 ـ دوعا و پاڕانەوە لە خوای گەورە بكە بە بەردەوامی تاوەكو یارمەتی دەرت بێت ‏بۆ وازهێنانت لە جگەرە كێشان، چونكە هەركەسێك واز لەشتێكی حەرام بهێنێت لەبەر ‏ڕازی بوونی خوای گەورە ئەوا بێ‌ گومان خوا یارمەتی ئەدات.‏
‏11 ـ وە هەروەها پەیمان بە خوای گەورە بدات لای هاوەڵانی كە واز لە جگەرە كێشان ‏بهێنێت و بڵێت خوزگە نێوانی من و جگەرە وەكو نێوانی ڕۆژ هەڵات و ڕۆژئاوا دوور بووایە ‏بەڕاستی خراپترین هاوڕێ تۆی ئەی جگەرە.‏

كۆڕای پزیشكان لەسەر ‏ زەرەر و زیانی جگەرە
لە ئامارێكی پزیشكیدا سەلمێنراوە كە ئەو كەسانەی دووچاری نەخۆشی یە ‏ترسناكەكان دەبن 85%ی ئەو كەسانەن كەوا جگەرە دەكێشن، هەروەها سەلمێنراوە كە ‏ئەگەری مردن بەهۆی نەخۆشی شێرپەنجەوە (سەرەطان) (22) ئەوەندەی ئەو كەسانەن ‏كە جگەرە ناكێشن، وە هەروەها دەركەوتووە كە ئەگەری تووش بوون بەنەخۆشیەكانی ‏شێرپەنجەی (دەم و قوڕگ و گەدە و مەمك و پەنكریاس و ... هتد) چوار ئەوەندەی ‏ئەوكەسانەن كە جگەرە نەكێشن، وە لە هەمان كاتدا دەركەوتووە كە ئەو ئافرەتانەی ‏جگەرەكێشن ڕووبەڕووی منداڵ لەبارچوون دەبنەوە بەشێوەیەكی وا كە چەندەها جار ‏ئەگەری زیاترە وەكو لەو ئافرەتانەی كە دوورن لە جگەرەكێشان، وە لای پزیشكان ‏جێگیربووە ئەو ئافرەتانەی كە جگەرەكێشن بەهۆی جگەرەكێشانەوە زیان لە مناڵی ‏مناڵدان دەدەن و دەبنە هۆی زیان گەیاندن بەمناڵەكە، وە زۆر جار دەبێتە هۆی ‏تێكچوونی شێوەی ئاسایی مناڵەكە و كاریگەری لەسەركێشی مناڵەكە دەبێت.‏
وە هەروەها بشزانە كە ئەگەری تووش بوون بەنەخۆشی (قرحة المعدة) واتە برینی ‏گەدە سێ‌ ئەوەندەی زیاترە وەك لەو كەسانەی كە جگەرە ناكێشن.‏
وە هەروەها جێگیربووە و سەلمێنراوە كەمادەی (نیكۆتین) لەكاتی تێكەڵ بوونی ‏لەگەڵ خوێندا بەكارهێنەرەكەی إدمان دەبێت و بە بەردەوامی دڵی دەچێتە سەر جگەرە.‏
وە بەسە بۆ خەراپی و بێ‌ كەڵكی جگەرە كە ببێتە هۆی لە ناو چوونی ‏خاوەنەكەی؟!!!‏
وە ڕەنگە كەسانێك هەبن كە پرسیار بكەن و بڵێن تا ئێستا كەسمان نەبینیوە جگەرە ‏بیكوژێت؟!‏
لە وەڵامی ئەم جۆرە كەسانەیشدا دەڵێین گەر وا بوایە ئەوا كەس جگەرەی نەدەكێشا ‏و خۆی ‏لە ناو نەدەبرد، بەڵام لەترسناكی و بەڵای جگەرە ئەوەیە كەوا هێمنانە و بە لەسەر ‏خۆیی و پلەپلە خاوەنەكەی بەرەولێواری مەرگ ڕاپێچ دەكات و لەناوی دەبات و ‏دەیفەوتێنێت، وە جگەرەش ئەگەر بە تەواویش جگەرەكێشەكە نەكوژێت ئەوا ‏كاریگەری یە خراپەكانی لەسەر كەسەكە دەردەكەوێت و لاوازی و نەخۆشی سەری ‏تێدەكەن بەتایبەتی لەساڵانی كۆتایی تەمەندا.‏
وە زەرەر و زیانی جگەرە تەنها بۆ جگەرەكێشەكە نی یە بەڵكو كاریگەری خراپی لە ‏سەركەسانی دەوروبەر هەیە، چونكە جگەرەكێش تەنها 15 %ی دوكەڵەكە هەڵدەمژێت و ‏‏85 %ی دەداتەوە بۆیە پێویستە كەسانی دەوروبەر خۆپارێزی بكەن و هاوڕێ‌یەتی ‏كەسانی جگەرەكێش نەكەن لەكاتی جگەرەكێشاندا.‏
وە لە كۆتایدا داواكارین لە خوای گەورە و لێی دەپاڕێینەوە كە یارمەتیمان بدات لە ‏سەر خێر و ڕێگەی ڕاستی و حەق، و هیدایەتمان نیشان بدات و ڕێنمونیمان بكات بۆ ‏هەرچی زوو جێ‌بەجێ‌ كردنی فەرمانەكانی و وازهێنان لە قەدەغەكراو و یاساغەكانی .‏
بۆ چی وازت لە جگەرەكێشان هێــنا ؟
‏ ئەم پرسیارە ئاراستەی چەند جگەرەكێشێك كرا و ئەوانیش لە وەڵامدا ووتیان :‏
یەكێك لەوانە ووتی: ئەوەی كە پاڵنەر و هاندەر بوو بۆ وازهێنانم لە جگەرەكێشان ‏ئەوە بوو بیرم كردەوە من لە سەرەتای خواردن یان خواردنەوەی هەر شتێك دەڵێم: ‏‏(بسم الله)، بەڵام كە چی بۆ جگەرە وام نەدەووت!!! ئەمە بوو هۆكاری پەند وەرگرتنم ‏و وازهێنانم .‏
‏ یەكێكی تر لەوانە ووتی: ئەوەی كە پاڵنەر و هاندەری من بوو: بیرم كردەوە و بۆم ‏دەركەوت جگەرە شتێكی زۆر بێ‌نرخ و بێ‌كەڵكە چونكە من پاشماوەكەی دەخەمە ژێر ‏پێڵاوەكانم و بێ‌ڕێز و بێ‌نرخ مامەڵەم لە گەڵدا دەكرد !!!‏

[فَاعْتَبِرُوا يَا أُولِي الْأَبْصَارِ]

والسلام عليكم ورحمة الله وبركاته ...