الحمد لله والصلاة والسلام علی رسول الله
مرۆڤ (بەتایبەتیش موسڵمان) دەبێت هەمیشە چاو لەكەسانی لەخۆی چاكتر بكات و هەوڵبدات وەكو ئەوان بێت و ڕێگەی ئەوان بگرێتەبەر ، وە خۆی بپارێزێت لەخۆ بەچاك زانین بەراورد بە كەسانی خراپ واتە نەڵێت من بەراورد بەو كەسانەی پیاوكوژ و خراپە كارن كەسێكی چاك و دیندارم ، بەڵكو خۆی لە تەرازووی قورئان و سوننەت بدات و بزانێت ئایا بە پێی دەقەكان كەسێكی دیندارە ، ئەگەر وابوو شوكری خوا بكات و تووشی لە خۆ بایی بوون نەبێت ئەگەر واش نەبوو ئەوا هەوڵ بدات و بێ ئومێد نەبێت ، بەكورتی دەمەوێت بڵێم (كەسێك چاكە كە دەقەكانی قورئان و سوننەت جێ بە جێ بكات و چاو لە پێشینە چاكەكان بكات لە پێغەمبەران و پیاوچاكان ) .
جا یەكێك لەو بابەتانەی كە پێشینە چاكەكانمان نمونەی زۆر جوانیان تێدا تۆمار كردووە : خوێندنەوەو كارپێكردنی قورئانە وەكو لەم چەند نموونەیەی خوارەوەدا تیشكی دەخەینە سەر :
1- عن أبي سلمة قال : كان عمر إذا جلس عنده أبو موسى ، ربما قال له : ذكِّرنا يا أبا موسى فيقرأ . واتە : ئەگەر عومەر ئەبو موسا لە لای دانیشتبایە پێی دەوت : بیرمان بخەرەوە ئەی ئەبو موسا ئەویش دەستی دەكرد بە قورئان خوێندن .[السير (تهذيبه)1/280]
ئایا كە دەگەیت بە هاوڕێكانت بەم شێوەیەیت، و دانیشتنەكانت بە باسە ئاینیەكان و قورئان خوێندن ڕووناك دەكەیتەوە ؟ ئەگەر وانیت هەوڵا بدە وابیت .
2- عن ابن عباس قال : لأن أقرأ البقرة في ليلة وأتفكّر فيها أحبُّ إلي من أن أقرأ القرآن هذْرمةً .[صفة الصفوة 1/372] واتە : ئەگەر لەشەوێكدا تەنها سورەتی بەقەرە بخوێنم پێم خۆشترە لەوەی هەموو قورئان بەپەلە بخوێنم .
تۆش هەوڵا بدە و چاو لەم پێشینە چاكەت بكە، با كاتێك قورئان دەخوێنیت خەمت كۆتایی هاتنی سورەتەكە نەبێت، بەڵكو خەمت ئەوە بێت تا چەند ئایەتەكان كاریان تێكردوویت بۆ چاكتربوون .
3- قرأ تميم الدارى في المسجد بعد أن صلى العشاء بهذه الآية : [وَهُمْ فِيهَا كَالِحُونَ] (المؤمنون: 104)فما يخرج منها حتى يسمع أذان الصبح . [موسوعة ابن أبي الدنيا 1/257]
واتە : ( تمیم الداری ) لە پاش نوێژی عیشا لە مزگەوتدا تاوەكو بانگی بەیانی ئەم ئایەتەی دووبارە دەكردەوە [وَهُمْ فِيهَا كَالِحُونَ].
ئایا تۆ لەو كەسانەیت شەو بە شەونوێژ و قورئان خوێندن زیندوو دەكەیتەوە یان پەنا بە خوا نەك شەونوێژ ناكەیت بەڵكو نوێژی بەیانیش لەگەڵا نوێژی چێشتەنگاودا دەكەیت ؟
ئەگەر ئەوەی دووەمیانە وریابەرەوە چونكە هێشتا كاتت ماوە بەڵام پەلە بكە چونكە مردن لە ناكاو دێت .
4- (عەمری) كوڕی (عبدالرحمن)ی كوڕی (محیریز) دەفەرموێ: ( ابن محیریز )ی باپیرم هەموو هەفتەیەك قورئانی خەتم دەكرد .[الحلية (تهذيبه)1/493]
ئایا تۆ لە چەند ڕۆژدا قورئان خەتم دەكەیت ؟ هەوڵا بدە خۆت ڕابهێنێت لەسەر زۆر قورئان خوێندن، چونكە بازرگانیەكی ڕزگاركەرە .
5- (ابن وهب) دەفەرموێ: بە خوشكی مالیكی كوڕی دیناریان وت : مالیك لە ماڵەوە بە چیەوە سەرقاڵە ؟ ئەویش وتی : قورئان خوێندن . ..[السير (تهذيبه)2/736]
ئایا تۆ لەماڵەوە خەریكی چیت ؟ قورئان خوێندن یان..
خۆشەویستانم ئەم نموونانەی باسم كرد نمونە گەلێك نین ڕۆیشتبن و ئێستا شتی وا نەبێت ، نەخێر سوێند بە پەروەردگاری كەعبە ئێستاش لەم نموونە جوانانە هەیە و ماوە، جا با من و تۆش لەوكەسانە بین و هەمیشە هەوڵی چاكتر بوون بدەین و بەخراپی و نزمی ڕازی نەبین ، وەكو وتراوە : (ئەوەی بەرزی بوێت بە بێ ماندوبوون، ئەوە شتێكی مەحاڵی ویستوە) .
وصلی الله علی نبینا محمد
