نیهتى رِۆژوو :
نیهتى رِۆژووى فهرز دهبێ لهشهودا بهێنیت پێش دهركهوتنى فهجر :
گهر سهلمێنرا كه مانگى رِهمهزان دهستى پێ كردووه ، بهبینینى مانگ بهچاو ، یان بهشایهتى دان ، یان به تهواو كردنى سی رِۆژى مانگى شهعبان ، ئهو كاته پێویسته له سهر ههموو موسوڵمانێك ههر له شهوهوه ( واته : پێش دهركهوتنى فهجر ) نیهتى رِۆژووى ههبێ ، له بهر ئهم فهرموودهیهى پێغهمبهر صلى الله عليه وسلم كه دهفهرمووێ :" مَنْ لَم يُجْمِع الصِّيَامَ قَبْلَ الفَجْرِ فَلا صِيَامَ لَهُ " (1)
واته : ئهو كهسهى نیهتى رِۆژووى نهبێت پێش دهركهوتنى فهجر ئهوا رِۆژوهكهى بهتاڵه .
وهدهفهرمووێ : " مَنْ لَمْ يُبَيِّت الصِّيَامَ مِن الليلِ فَلا صِيَامَ لَهُ " (2) ، بهههمان واتا .
[تێبینى :] نیهتیش جێگاى دڵه و ووتنى به زمان بیدعهیه و گومرِایىیه ههرچهنده ههندێك له خهڵكى بهچاكیشی بزانن .
بوونى نیهت پێش دهركهوتنى فهجر تایبهته بهرِۆژووى فهرزهوه ، چونكه پێغهمبهر صلى الله عليه وسلم دههاته لاى دایكه ( عائیشه ) ـ رِهزاى خواى لێبێت ـ له رِۆژانێك جگه له رِۆژانى رِهمهزان و دهیفهرموو : " هَلْ عِنْدَكُم غَذَاءٌ ؟ وَإلا فَإنِّي صَائِم " (3)
واته : له كاتى خواردنى بهیانیاندا پێغهمبهر صلى الله عليه وسلم به دایكه ( عائیشه ) ى دهفهرموو : خواردنتان لا ههیه ؟ ئهگهر نا ئهوا من بهرِۆژووم .
ههروهها سهلمێنراوه له كردهوهى هاوهڵانى پێغهمبهر صلى الله عليه وسلم له وانهش :( أبي الدرداء ) و ( أبي طلحة ) و ( أبي هريرة ) و ( ابن عباس ) و ( حذيفة بن اليمان ) ، رِهزاى خوا له ههموویان بێ ، و خواى پهروهردگار له گهڵ یاندا له ژێر ئاڵاى سهروهرى كورِانى ئادهم كۆمانكاتهوه.(4)
ئهمه له رِۆژووى سوننهتدایه و بهڵگهشه له سهر ئهوهى كه بوونى نیهت پێش دهركهوتنى فهجر تهنها له رِۆژووى فهرزدایه نهك له رِۆژووى سوننهتدا خواى پایه بهرزیش زاناتره.
=======================
(1)أخرجه أبو داود رقم : ( 2454 ) ، وابن خزيمة رقم : ( 1933 ) ، والبيهقي : ( 4 / 202 ) من طريق ابن وهب ، عن ابن لهيعة ويحيى بن أيوب عن عبدالله بن أبي بكر بن حزم ، عن ابن شهاب ، عن سالم بن عبدالله عن أبيه ، عن حفصة . وفي لفظ عند الطحاوي في ( سرح معاني الأثار ) : ( 1 / 54 ) : " يبيت " من الطريق نفسه . وأخرجه النسائي : ( 4 / 196 ) ، والترمذي رقم : ( 730 ) من طريق آخر عن يحيي به ، وسنده صحيح .
(2)أخرجه النسائي : (4 / 196) ، والبيهقي : (4 / 202) ، وابن حزم : (6 / 162) من طريق عبد الرزاق عن ابن جريج عن ابن شهاب به ، وسنده صحيح ، لولا عنعنة ابن جريح ، ولكنه صحيح بما قلبه .(3)أخرجه المسلم رقم : ( 1154 ) .
(4)انظرها وتخريجها في ( تغليق التعليق ) : ( 3 / 144 ـ 147 ) .