وەڵامی پرسیارە شەرعیەکان
ئەم پرسیارانە لەماڵپەڕی وەڵامەکانەوە وەرگیراوە، ماڵپەڕی وەڵامەکان یەکێکی ترە لە پڕۆژەکانی تۆڕی زانستی بەهەشت کەتێیدا زیاتر لە (٣٢٠٠) پرسیاری شەرعی وەڵام دراوەتەوە بە بەڵگەوە لەهەموو بوارەکانی ژیان و ئاینیدا.
Walamakan.com
ئادابەکانی هەڵسوکەوت کردن لەگەڵ دایک و باوکدا ئەگەر ئافرەتان بە شێوازێكی شەرعی هاتن بۆ مزگەوت ئایا هەر لە ماڵەكانیان نوێژەكانیان بكەن باشتر نیە؟ مارەیی پاشەكى ئافرەت ئەگەر لە (20) مسقال زیاتر بوو زەكاتى لەسەرە؟ وەلەسەر پیاوەكەیە یان ژنەكە؟ حیکمەتی بەڕۆژوو نەبوونی ئافرەت کاتێک کە لەسوڕی مانگانەدایە ئەو ڕۆژانەى کە حه‌رامن ڕۆژووى تیا بگیرێت کامانەن؟ بۆچى خودای ئیسلام لە قورئاندا باسی دروست بوونی خۆی ناکات ! ئایە كەس هەیە باشتر بێت لە هاوەڵان و دوایی ئەوان بێت ؟ ئایا دروستە كاتێك دەچێت بۆ سوژدە شەرواڵەكەت هەڵبکەى پاشان بچیتە سوژدە؟ گەر ژن و مێردێک منداڵیان نەبێ دروستە کەسێک کە منداڵى زۆرە منداڵێکى خۆى بە دیارى بدات بەو ژن ومێردە؟ چۆن حەج دەست پێ بكەم؟وه چه‌ند ڕۆژ ده‌خایه‌نێت و كاره‌كانى ئه‌و ڕۆژانه چین؟ ئەگەر کەسێک بە سەیارە خۆی پێدا کێشای ئایا لێی خۆش بیت باشە یان پێى ببژێری؟ چى بەو کەسانە دەڵێن کە سەیری فیلمی بێ ڕەوشتی دەكەن ؟ ئەگەر پرۆتین بەكار نەهێنین بەدیلی هەیە؟ وە لە طب النبوي هیچ جۆرە خۆراكێك باسكراوە بۆ جێگرەوەی پرۆتین. گەر كەسێك تواناى ڕۆژوگرتن و ژن هێنانى نەبوو دەتوانێت هەفتەى جارێك دەستپەڕ بكات؟ ئایا بۆ طالب علم لەبەر کردنى قورئان لە پێشترە یان خوێندنى زانستە شەرعیەکان؟ وەڵامى شوبهەی پێنجەم و شەشەم و حەوتەم و هەشتەمى شەخس پەرستان پایه و كۆڵه‌كه‌كانى نوێژ (أركان الصلاة) ئایا پێغەمبەر صلى الله عليه وسلم نور بووە یاخود مرۆڤ ؟ وە ئایا ڕاستە سێبەری نەبووە؟ لە پێشوازى ساڵى نوێی خوێندن دا حوکمى پێشەکییەکانى زینا وەکو ماچ و دەستبازی لەگەڵ کچ بەبێ زینا بە کورتى ڕەوشتى بانگخواز دەبێ چۆن بێ؟ هه‌ڵوێستى ئه‌هلى سوننه چیه ده‌رباره‌ى بابه‌تى ته‌كفیر؟ ئەو دوعا و نزایانەى کە تایبەتن بە کاتى باو باران و هەورە بروسکە کامانەن لەگەڵ ماناکانیان بە کوردی؟ ئایا پێشکەوتن و زانستى ئەمڕۆ دژى باوەڕ بون بە خوا نیە؟ چاكه و تایبه‌تمه‌ندیه‌كانى مانگى ڕه‌مه‌زان چین؟ چەند حوکمێکی گرنگ تایبەت بە دوو ڕکاتە سوننەتەکەى پێش نوێژی بەیانی منداڵم بوە پێش چل ڕۆژ پاك بومەوە نوێژم كرد بەڵام ئێستا چلەم چووە و خوێنێكى كەمم هەیە ئایا ماچ کردنی پەنجە گەورەى دەست کاتێ کە بانگ بێژ دەڵێت : (ٲشهد ٲنَّ محمداً رسول الله ) هیچ ئەسڵێکی هەیە ؟ ئایا چۆن وەڵامی ئەم پرسیارەی شەیتان بدەینەوە: كێ خوای دروست كردووە ؟ ئایا ئافرەتى دووگیان دەکەوێتە سوڕى مانگانەوە؟ کە خوێنى هەبوو حوکمى چیە؟ تەفسیری ئایەتی : ( رَبُّ الْمَشْرِقَيْنِ وَرَبُّ الْمَغْرِبَيْنِ ) و وەڵامی گومانێک ئایا دروسته به باوك بڵێى كاكه یان مامه یان خاڵه؟ کەسی ڕێبوار و موسافر کە ڕۆژوو گرتن ناڕەحەتیان نەکا باش وایە بەڕۆژوو بن حوكمی حەج و عومرە كردن چیە؟ چۆنێتى دوورکەوتنەوەى موسڵمان لە خراپە و تاوان لە مانگى پیرۆزى ڕەمەزان سزای گۆڕ لەسەر باوەڕدار سوک دەرکرێت ئەو کەسانە کێن کە زەکاتیان پێ دەشێ و دروستە زەکاتیان بدەیتێ؟ نوسینى ڕاپۆرتى زانکۆ بە پارە چ کاتێک ڕۆژو لەسەر کچ واجب دەبێت ؟ ئایا دروستە دەم و چاوى حەیوان داخ بکرێ بۆ دیارى کردن؟ حەسودی لە ڕوانگەی ئیسلامەوە تا چەند تاوانە ، وە نیشانەكانی و چارەسەركردنی چیە؟ ئایا ڕۆژوی کەسێک دروسته کە نوێژ نەکات ؟ مەغڕور نەبوون بەپاداشتی ڕۆژوو ئایا دروستە لەکاتی خەوتندا پێیەکانت ڕووەو قیبله بێت ؟ گەر لە کاتى جووت بوون خێزانم خوێنى مانگانەى هات ... مه‌رجه‌كانى دروست بوونى نوێژ ئەو کەسەى کە مردوو دەشۆرێ واجبە دواى خۆش بشوات یان سوننەتە؟ خێرى شۆردى مردوو چۆنە؟ حوکمى (بسم الله) کردن لە کاتى قوربانى سبەینێ ڕۆژى عەرەفەیە چۆن بتوانین بە جوانترین شێوە ئەم ڕۆژە بەڕێ بکەین و زۆرترین عیبادەتی تێدا ئەنجام بدەین؟ دەڵێن ئەو شێوازى تەعزێ دانانەى ئەمڕۆ بیدعەیە بەڵام جێگرەوە شەرعیەكانى تەعزێ چین؟ ئەرك و مافەكانی ئافرەت لە نێوان دینی ئیسلام و پێش ئیسلام ده‌روازه‌ى چواره‌م : له باره‌ى مه‌رجه‌كانی نوێژ، وپایه‌كانی، وبه‌ڵگه‌كانیان، وله‌گه‌ڵ حوكمی نوێژ نه‌كه‌ر دا ئەگەر پیاوێک خێزانی تەڵاق دابێت چۆن بیگێڕێتەوە ؟ وە چ کاتێ ناتوانێت خێزانى بگەڕێنێتەوە و بە یەکجارى لێى حەرام دەبێ؟ کە ترافیک سوور بوو وە شەقامەکەش چۆڵ بوو دروستە شۆفێر نەوەستێ لە ترافیکەکە؟ ئایا ووتەیەكتان هەیە بۆ ئەو ئافرەتانەی كە دەڵێن ماڵەوە وەكو زیندان وایە؟ ئەو كات و شوێن و حاڵەتانەى كە دوعایان تێدا گیرایە و وەڵام دەدرێتەوە حوکمى ئەنجامدانى گوێزەبانە بۆ منداڵی یەتیم و منداڵى زینا دروستێتی ئەو فەرموودانەى كە باسی دەرچوونى مەهدى دەكەن ئایا لەسونەتدا ئادابی (جیماع) کردن چۆن ڕوون کراوەتەوە ؟ ئايا سوجدەى سەهو سونەتە یان واجبە؟ وە ئایا پێش سەلام دانەوە سوجدە دەبەیت یان دواى سەلام دانەوە؟ چۆنێتى شەونوێژ و نوێژى وەتر و ئادابەکانى چۆن یادى له‌دایك بوونى پێغەمبەرى خوا صلى الله علیه وسلم بکەینەوە به‌شێوه‌یه‌كى شه‌رعى؟ گەر پیاو بە ژنەکەى بڵێ : ئەگەر ئەم شتەت بە دڵ نیە ئەوا ماڵى باوکت کراوەیە ئایا ئەمە به تەڵاق دادەنرێ؟ حوکمی ناچار کردنی کوڕ لەسەر ژنهێنان حوکمی ئەو مەنی یە چیە کە هەندێ کات پاش خۆشۆردن دێتە دەر ؟ حوكمی سەردانی گۆڕستان بەمەبەستی پاڕانەوە لە مردووان حوکمی خێر و صەدەقەی کەسی قەرزار ئایا جگەرەكێشان لەو شتانەیە کە ڕۆژوو دەشکێنێت؟ لەگەڵ ئەوەی نە خواردن و نەخواردنەوەیە و نە دەگاتە هەناویش؟ حوکمی ئیمساک کردن و خۆگرتنەوە لە خواردن و خواردنەوە پێش بانگی بەیانی بەچەند دەقەیەک چوار مانگە نوێژ ناکەم و تاوانى زۆرم ئەنجامداوە ئێستا دەمەوێ نوێژ بکەم، ئایا چی بكەم بۆ ئەوەی زیاتر بەردەوام بم ؟ ئایا له‌سه‌ر قه‌بران مردوو ئاگاى لێیه كه قورئانى بۆ ئه‌خوێنن؟ ئایا سەر نەوى كردن و خۆ دانەواندن لە كاتی گەیشتن بە كەسێكی بەساڵاچوودا جائیزە؟ مافەکانی دراوسێ ئایا حوكمی كەسێك چیە كە تۆبە دەكات لە تاوانێك و پاشان دەگەڕێتەوە بۆ سەری؟ ئەگەر كەسێك تاوانێكی ئەنجام دابێت وەكو زینا یان دزی كردن ئێستا دەیەوێت تەوبە بكات ... ئایا دەرچوونی (با) لەکاتی غوسلى لەش گرانیدا غوسلەکە بەتاڵ دەکاتەوە؟ خۆ یەكلاكردنەوە بۆ روقیە خوێندن بەسەر خەڵكیدا و كردنی بە پیشە عەلمانیەكان چەند جۆرن و حوكمى شەرع دەربارەیان چى یە؟ هەندێ لەو سیواكانەی کە لەبازاڕ هەیە تەڕەو تازەیە‌و جۆرە تامێكی تیایە مرۆڤ دەتوانێت لە كاتی بەڕۆژوو بووندا بەكاری بێنێت؟ بۆچی لەهەندێ لە فەرموودەکاندا باسی ئافرەت بە خراپە کراوە ؟ ئایا دەرچوونی فەرمانبەر پێش تەواوبوونی دەوام بە دە خولەك ئەگەر بەئاگاداری بەڕێوەبەر بێت دروستە؟ ئایا ئەو كاتانەی كەناتوانی دەست بەرزبكەیتەوە لە دوعاکردندا چ كاتێكە؟ ئایا کاتێ ئافرەت لەسوڕی مانگانەکەی تەواو دەبێت خۆی دەشوات ئایا دەبێ جلەکانیشی بگۆڕێ؟ حوکمی ئافرەتێک چییە کە بەهۆی نەزانینەوە لەکاتی حەیز بەڕۆژوو بووە سوودی زانینمان بە سورەتەکانى (مەككی) و (مەدەنی) چیە؟ لە 26 ساڵی یەوە دەستم بە نوێژ كردن كردووە ئایا ئەو نوێژانەى پێش ئەو تەمەنە فەوتاوە ئەبێ بیگێڕمەوە ئایا ئەگەر بەڕێكەوت و بەبێ ئاگا دەستم بەر دەستى پیاوەكەم بكەوێ دەستنوێژم دەشكێ ؟ من كە دەكەومە سوڕى مانگانەوە حەوت ڕۆژ تیا دەبم نازانم كە تەواو ئەبم چۆن نوێژەكانم بگێرمەوە ده‌روازه‌ى سێیه‌م : له باره‌ى قه‌ده‌غه كراوه‌كان وفیدیه دان وقوربانی یه‌وه لەهەفتەیەکدا دروستە ئافرەت چەند جار سەردانی ماڵی باوکی بکات ؟ سوننەتێکى لەبیر کراو بۆ ئەوانەى کە لەسەفەر دەگەڕێنەوە ئایا کاتێک ئافرەت دەکەوێتە سوڕی مانگانەوە دروستە خۆی بشوات چونکە ناتوانێ خۆی ڕابگرێت بەچڵکنی لەو ماوەیەدا ؟ زۆر زۆر ئەترسم بەزۆرى لە خەوندا وە زۆر جار هەر لە خۆمەوە شت دێتە پێش چاوم هەندێ لە سۆپەرمارکێتەکان ئاگاداریان داناوە کە هەر کەس ئەوەندە شت بکڕێ ناوى دەچێتە تیروپشکەوە ئایا ئەمە دروستە؟ ئایا دروستە ئافرەت چاوی بڕەشێت بەمەبەستی خۆڕازانەنەوە؟ مەبەست چیە لە نێوەندگیرى ( الوسط ) لە دیندا؟ ئایا حوكمی تەداوی چیە لە رۆژی رەمەزاندا ئیتر بۆ خۆراك پێدان بێت یان بۆ تەداوی؟ دروستە زەوى كشتوكاڵی بدەى بەكەسێكی تر بە چوار یەک یان پێنج یەک؟ عومره كردن له مانگى ڕه‌مه‌زان وه‌ك حه‌ج وایه؟ ئەو دوعایانەى کە لە قورئاندا هاتوون کامانەن لەگەڵ ماناکانیان بە کوردی؟
