وەڵامی پرسیارە شەرعیەکان
ئەم پرسیارانە لەماڵپەڕی وەڵامەکانەوە وەرگیراوە، ماڵپەڕی وەڵامەکان یەکێکی ترە لە پڕۆژەکانی تۆڕی زانستی بەهەشت کەتێیدا زیاتر لە (٣٢٠٠) پرسیاری شەرعی وەڵام دراوەتەوە بە بەڵگەوە لەهەموو بوارەکانی ژیان و ئاینیدا.
Walamakan.com
تێگەیشتن له قورئان و سوننه‌ت به‌بێ گه‌ڕانه‌وه بۆ تێگه‌یشتنى سه‌له‌فی صالح کارى سەرجێی و جووت بوون لەگەڵ خێزان لە شەوانى قەدردا حوکمی کەسێک لە یەکەم شەوی ڕەمەزان خەوت و پارشێو خەربەری نەبۆوە و نیەتی نەهێنا قوربانى به چى ده‌كرێت و ته‌مه‌نى قوربانى ئەبێ چەند بێ؟ ئەگەر كەسێك زۆر فەقیر بوو توانای نەبوو فیدیە بدات حوكمی چیە ؟ سوننەتەكانی نوێژ باوەڕ بوون بە قەدەر ئەو کەسانە کێن لەحەوزی پێغەمبەر صلی الله علیه وسلم ڕێگری خواردنی ئاویان لێدەکرێت ؟ فەزڵی نوێژكردن لە نێو مزگەوتی (قُـبــا‌ء) لە شارى مەدینە چیە؟ هەڵوەشێنەرەوەكانی حەج چین بە چ شتێ حەج بەتاڵ دەبێتەوە؟ من لەگەڵ خۆشەویستەکەم قسە دەکەم ئایا حوکمى ئەمە چیە؟ وە ئایا ڕۆژوو بەتاڵ دەکاتەوە؟ حوکمى کار کردن لەو بانکانەی کە مامەڵە بەڕیباوە دەکەن ئايا ئافرەتی دووگیان یان شیردەر کە بەڕۆژوو نابن دواتر بە قەزا ئەی گێڕنەوە یاخود بەس فیدیە ئەدەن؟ پایە (ڕوکن) و واجب و سوننەکانی نوێژ ، لەگەڵ جیاوازى نێوان ڕوکن و واجب دەمەوێ موسڵمان بم بەڵام بەلامەوە قورسە واز لەمەسیحییەت بێنم ئایا درووستە بۆ ئافرەت جلی ڕەنگا و ڕەنگ لەبەر بكات هەرچەندە لەگەڵ ئەوەشدا مەرجی حیجابی شەرعی تێدا بێت ؟ حوكمی نەفرین و لەعنەت كردن لە خەڵكانێكی خاوەن تاوان چیە؟ ئایا دروستە قوربانی کردن و عەقیقە کردن پێکەوە بکرێن و یەک مەڕ بۆ هەردووکیان سەرببڕدرێت ؟ ئایا حوكی غەش كردن چیە لەكاتی تاقیكردنەوەدا؟ واز هێنان لە هەندێ لە عیبادەتەکان لەترسی ڕیا ئایا ئافرەت پانتۆڵ لە پێ بکات بەر لەعنەت دەکەوێ؟ چ هەڕەشەیەک هاتووە لەسەریان؟ سەردانکردنى گۆڕستان لە ڕۆژى جەژن ئایا دانانى پارچه‌یه‌ك له ئاسن یان لافیته كه هه‌ندێك ئایه‌تى قورئانى له‌سه‌ر نووسراوه یان ناوى مردوو به‌روارى مردنى له‌سه‌ر نووسراوه له‌سه‌ر گۆڕ دروسته؟ چ شتێك پێویستە بۆ ئەوەی ببێتە هۆی دەرنەچونی پیاو لە ماڵەوە بۆ چایخانەكان و شوێنی تر؟ گرنگترین ئەو هۆكارانەی (إستقامة) بەردەوامیت پێ دەبەخشن لەسەر دینی خوا کامانەن؟ حوکمی ڕۆژوو گرتن لە دواى پانزەى شەعبانەوە چۆن موسوڵمان خۆی ڕزگار بکات لەڕەوشتی ناپەسەند ، وخۆی بڕازێنەوە بەڕەوشتی بەرز و جوان ؟ زەکاتی سەرفترە بە پارە بدرێ یان بە خواردن حوكمى پیرۆزبایى كردن بە بۆنەى جەژنى سەرى ساڵى زاینى (كریسمەس) چیە؟ سەرەنجامی ئافرەتی باوەڕدار لەبەهەشتدا ئەگەر پێش شوكردنی بمرێت چیە؟ ڕێگاکانی خۆ پاراستن لەنیفاق ودوو ڕوویی ئەگەر كەسێك نەیزانی نوێژی كرد پێش ئەوەی كاتی نوێژ هاتبێ حوكمی چیە؟ ئەرك و مافەكانی ئافرەت لە نێوان دینی ئیسلام و پێش ئیسلام ئایا نوێژى تەراویح (11) ڕکاتە یان دەتوانى زیاتر بکەى؟ حوكمی تەڵقینی مردوو لە دوای ناشتنی چیە؟ هۆیه‌كانی كزی جنسی چى یه؟ حوکمی قورئان خوێندن لەسەر مردوو یان لە تەعزیەو پرسەکاندا چیە؟ ئایا ئافرەتى دووگیان دەکەوێتە سوڕى مانگانەوە؟ کە خوێنى هەبوو حوکمى چیە؟ نوێژ بكەى میكیاجت پێوە بێت ئایا نوێژەكەت قەبوڵە یان نا؟ حوکمی قەزا کردنەوەی ڕۆژوو بۆ کەسی مردو کە عوزری هەبوو بێت لە نەگرتنی ڕۆژودا هێندێك مرۆڤ كاتێ چاویان بە شتى هەست بزوێن دەكەوێ ئاوێكى روونیان لە لەشی جاری دەبێ كاتی سەربڕینی قوربانی دنیا جێگای تاقی کردنەوە و بەڵاو موسیبەتە سزاى ئەو کەسانە چۆنە کە زەکات نادەن؟ ئەو ئافرەتانەى کە خواى گەورە ڕقی لێیانە و خۆشیانى ناوێ خۆشویستنی خودا بۆ بەندەکانی لەدنیا و لە بەهەشتدا هەندێ کەس دەڵێن نابێ جلی ئافرەت درێژ بێت بەجۆرێک لە ئەرزەکە بخشێ ئایا ڕاستە؟ ئایا حوکمی لێخوڕینی ئۆتۆمۆبیل لەلایەن ئافرەتەوە چیە؟ ئەگەر کەسێک بە سەیارە خۆی پێدا کێشای ئایا لێی خۆش بیت باشە یان پێى ببژێری؟ ئامۆژگاری بۆ ئەو کەسانەی کە تازە ئیلتزامیان کردووە بەدینەوە کەی منداڵ دەبێتە مەحرەم بۆ دایکی؟ ئایا كەمترین تەمەنی منداڵ چەندە بۆ ئەوەی ببێتە مەحرەمی ئافرەت ئەگەر بیەوێت سەفەر بکات؟ ئایا جائیزە قورئان بخوێنم بەڵام بەبێ خوێندنەوەی پیتەكان؟ واجبەكانی حەج کامانەن ؟ بۆچی هەندێ لەوانەى کە لەسەر مەزهەبی (ئیمام مالک)ن دەست ناگرن لە نوێژدا؟ زەكات دان بە فێرخوازى زانستى شەرعى (طالب العلم) ده‌روازه‌ی چواره‌م : له باره‌ی سیواك وسوننه‌ته‌كانی فیتره‌ته‌وه ئایە بیدعەی زیادە و بیدعەی ڕەسەن لەو بیدعانەن كە مرۆڤی پێ كافر دەبێت ؟ ئایا ئەتوانى قەرزى ڕەمەزانى ساڵى پێشوو تر دواى ئەم ڕەمەزانەى ئێستا بیدەیتەوە؟ ئەو كارانە چین کە پێویستە موسڵمانان پێش هاتنى مانگى ڕەمەزان ئەنجامى بدەن؟ مافەکانی دراوسێ زۆرجار کە لە خەو هەڵدەستم دەستەكانم سڕ بووە ئایا هۆكار و چارەسەری چیە؟ حوكمى بە ڕۆژوو بونى کەسی موسافیر و ڕێبوار کە ناڕەحەت بێ لەسەرى قورئانیەكان کێن؟ حوکمی نوێژ کردن بە تەنگاویەوە حوکمى ئەو پیاوانە چیە کە خراپن لەگەڵ خێزانەکانیان و گوێ بە حەق ومافەکانیان نادەن ؟ ئایا (السلام علیکم) ماناى چیە ؟ بۆ هەموو ئافرەتێك كە بڕوای بە خوا و ڕۆژی دوایی هەبێت مانای (السلام علیك) به كوردى چیە ؟ ئەگەر لە کاتى جوتبوندا تەنها پیاوەکە ڕەحەت بێ ئایا غوسل دەکەوێتە سەر خێزانەکەشی؟ تایبەتمەندیەكانی دە شەوی كۆتایی مانگى ڕەمەزان چین؟ خەتەنە کردنى منداڵ لە ڕۆژى حەوتەم دا ئایا وتنى (فڵانه كه‌س موسڵمانه به‌ناو) یان وتنى (موسڵمانى به‌ناو)، ته‌كفیر كردنه بۆ ئه‌و كه‌سه؟ زۆر حەز دەکەم لە قورئان تێ بگەم و لێى ورد ببمەوە ئایا كلیلی وردبونەوە و تێفكرین لە قورئان چۆن بە دەست دێ؟ شوێنی دەست گرتن لە نوێژدا ئایا حیكمەت لە زیندوو كردنەوەی سونەت چی یە كە ئێوەی سەلەفی هەوڵی بۆ دەدەن ؟ ئایا تەسبیحاتى پێش نوێژ سوننەتە یان نە ؟ تكایە بەبەڵگەوە وەڵاممان بدەنەوە ده‌روازه‌ى پانزه‌هه‌م : له باره‌ى نوێژی مردو وحوكمه‌كانیه‌وه ئیسلام ئاینی لێبوردەیی و ئاسان کارییە چۆن ببم بە مامۆستایەکى سەرکەوتوو ؟ ڕێگاکانى سەرکەوتنى مامۆستا کامانەن؟ ئایا ئەگەر مردوو نەنێژرێ و دڕندە بیخوات ئایا سزای گۆڕ دەبینێ و دەدرێت؟ حەجی باش كامەیە؟ (ئاگاداریەك بۆ تۆی حاجی بەتایبەت) ستەم کردن لە کرێکار و پێنەدانى حەق و مافى بە تەواوەتى حوکمی كەسێكى رۆژوەوان لە وڵاتێكەوە بڕوات بۆ وڵاتێكى تر و لەوڵاتى یەكەمدا بینینى مانگیان ڕاگەیاندبوو ئەگەر كەسێ سوێند بخوات بە قورئان و دواى سوێندەكە بشكێنێ چۆن کەفارەتى بدات ؟ ناساندنی (الوَلاَءُ وَالبرَاء) دۆستایه‌تى و خۆبه‌ریكردن حوکمى ئەو کەسە چیە کە بە بێ هۆ خێزانى تەڵاق دەدات؟ نوێژى سوننەتى مووئەكەدە چۆنە و چەند ڕكاتە؟ كەسانێك هەن چوونەتە ناو ساڵەوە ،و عەقڵیان تەقریبەن لەدەست داوە ئایا ڕۆژوویان لەسەرە؟ وە دەتوانن فیدیە بدەن؟ گەر مزگەوتێك قەبرى تێدابێت نوێژكردن تێیدا دروستە؟ گەر قەرز بدەم بە خەڵکى و لەسەریان بوەستم یان داشكاندن بۆ فەقیرەکان بکەم تا چەند خێرم دەگات؟ باوکم زۆر لەعنەتمان لێ دەکات و لەعنەت لەدایکم دەکات کاتێ کە تووڕە دەبێت ، ئامۆژگاری بەڕێزتان چی یە ؟ ئەو هۆكارانە چین کە دەبنە هۆی سەلامەتی دڵ؟ ئایە ڕۆژوو تەنها لەسەر ئوممەتی ئیسلام فەرز كراوە یان لەسەر ئوممەتانی تریش فەرز كراوە؟ ئایا سزای گۆڕ بوونی هەیە؟ حیکمەت چی لەوەی کە ئەگەر کەسێک بیەوێت قوربانی بکات نابێ موو لە خۆى بکاتەوە و نینۆکى بقرتێنێ؟ كچێكم خۆش ویست ئێستا وازى لێ بێنم خۆى دەسوتێنێ چى بكەم باشە؟ حوکمی ووتنی (آمین) چی دەڵێن سەبارەت بە گەنجێک کە دەڵێ : زینا دەکەم و عەرەق دەخۆمەوە پاشان تەوبە دەکەم؟ ئایا تەوبەی لێ قەبوڵ دەکرێت ؟ فەزڵ و گرنگى مزگەوت لە ئیسلامدا دروستە ئافرەت بچێت بۆ ئەو هۆڵ و شوێنانەى کە تایبەتن بە وەرزش کردنى ئافرەتان؟
